Müasir Sələfi Şeyxləri Təqlid Caizmi?
Fətva Sahibi: Saleh b. Abdillah əl-Bəkri
Tərcümə:
Əbu Muaz
Sual: "Sünnə şeyxlərini xüsusilə
icma etdikləri zaman təqlid etmənin
sələfi menhec olduğunu
zənn edənlər haqqında nə deyərsiniz?"
Şeyx Saleh b. Abdillah
el-Bekri(Hafizehullah)ın cavabı:
Şərqdən qərbə ümmətin hamısı bir hadisə müxalifət üzərində birləşməzlər. Belə
bir icma olmaz. Əksinə bu Şeyhulislam (İbn Teymiyye) və İbn Qəyyimin dedikləri kimi
xarab bir iddiadır. İcmanın mənası nədir? Əs-sənəni belə demişdir: "İcma; ümmətin yer üzünün hər tərəfindən,
Yemənidən,
Səadiyədən və digər bütün alimlərdən müçtehit
alimlərinin söz birliyi etməsidir." Şeyhu'l-İslam Məhəmməd b. Abdilvehhaba
bir çox alimlər qarşı çıxmışdır. İbn Teymiyyeyə bir çox alimlər qarşı çıxmışdır.
Alimin sözünü ancaq Allahın kitabından və ya Rəsulullah sallallahu əleyhi və
selləmin sünnəsindən bir dəlil ilə qəbul edərik. Bu dindir. Əks halda qəbirində
sorğulandığı zaman "O mu, o mu, o mu? İnsanlar bir şey deyirdi mən də onu
söylədim" deyən şübhəçi münafiq kimi olarıq. Alimlərin əksəriyyəti fitnədə
pozğunluq üzrə ola bilər. Yaxud səhv üzərində ola bilərlər. Buna dair bir çox
hekayələr vardır. Məsələn fakihlerin çoxu Haccaca qarşı qiyam qaldırdıqlarında
"Basrada Hasen əl-Bəsri və İbn Sirin xaricində hər kəs qiyam qaldırdı"
dedilər. Əksəriyyət huruc etmişdi. Hasen əl-Bəsri isə onlara qarşı çıxırdı. Sonra
onlardan peşman olan oldu. Əksəriyyət haqq üzrə və ya batil üzrə olmanın dəlili
deyil. Sələf belə deyərdi: "Camaat; tək başına dahi olsansa, haqqa uyğun gəlməyindir"
Bəziləri "Bir diyarın xalqı, öz yoldaşlarını daha yaxşı bilər" deyərlər.
Bunu söylədiyiniz zaman: "Özlərinə müxalif olan şəxs: "Mən öz diyarımdan
olan yoldaşlarımı daha yaxşı bilərəm" deyər. Lakin onlara həsəd, nəfsi dəstəkləmə və daha başqa şeylər girmiş ola bilər. Cerh
və Təd'il məsələsi dəlillər və bürhanlar üzərinə
quruludur. Sapdırma, zənnlər və təqlid üzərinə qurulu deyil. Dəlilsiz olaraq ismətlərə
dan edilə bilməz. Dəlil və burhanlar tapılması zəruridir. İmam Əbu Davud əs-Sicistani,
oğulu Əbu Bəkri tənqid edərdi. Hədis əhli onun bu sözünü qəbul etməmişlər,
"O, öz oğulunu daha yaxşı bilər" deməmişlər. Buxari rahimehullah ilə
diyarındakı bəzi alimlər arasında problemlər olmuşdu. Hətta Buxari rahimehullah
diyarını tərk etmək məcburiyyətində qaldı. Biri üz adam haqqında danışar,
yanında haqlı olduğuna dəlil vardır, onun sözünü qəbul edərik. üz adam da biri
haqqında da dəlilsiz olaraq danışarlar.
Onların sözünü qəbul etmərik. Etibar çoxluğa deyil, haqqadır. Haqq və dəlil
varsa buna etibar edilər. İmam
Malik rahimehullah Mədinə xalqının hərəkətini (Fəilini) hüccet görərdi. Çünki orada Səhabələrin uşaqları vardı. Lakin alimlər bu
barədə ona müxalif çıxmışlar. Hüccet; kitab, sünnə və saleh sələfin üzərində
olduqlarıdır. Bu mövzuda bir çox naslar vardır və mən bunları "əl-Cerh
Davabituhu və Məta Yukbəl və Məta Yurad Sifətu Ehlih" adlı risaləmdə cem etdim. İmam
Əhmədə Harran bölgəsindən biri soruşuldu. İmam Əhməd: "Sikadır" dedi.
Dedilər ki: "Harranlılar onu tənqid edirlər" İmam Əhməd: "Harranlıların
bir kimsədən razı olmaları çox nadirdir" dedi. Şövqəni rahimehullah əl-Bedru't-Tali kitabında ölkəsinin alimlərindən
şikayətçi idi. belə deyərdi: "Yeməni'nin xalqı alimlərini salırlar" Sualda
bəhs edilən sözü ancaq bir cahil söyləyər. Bu terrordur! Bu da terrorun bir
növüdür!.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder