MÜSƏLMANIN PEYĞƏMBƏRLƏRƏ İMAN MÖVZUSUNDA ƏQİDƏSİ

Bîsmilləhirrəhmanirrəhîym

Müsəlmanın peyğəmbərlərə iman xüsusundakı əqidəsi isə ; uca Allahın qullarına müjdəçilər və xəbərdarlıqçılar olmaq üzrə, insanları hidayətə çatdırmaq və qaranlıqlardan çıxardıb, nura çatdırmaq üçün haqq dinə dəvət edən rəsullar və peyğəmbərlər göndərdiyinə qətiliklə inanmalarıdır.
Onların dəvətləri cəmiyyətləri şirk və bütpərəstlikdən qurtarmaq, pozulan əqidələrini və əməllərini təmizləmək için idi. Onlar əsaslandıqları vəzifələrini haqqıyla yerinə yetirdilər və götürdükləri vəhyi olduğu kimi təbliğ etdilər.
Ümmətlərinə səmimiyyətlə öyüd verdilər. Allah yolunda gərəyi kimi cihad etdilər. Düzgünlüklərinə qəti dəlil təşkil edən və açıq-aşkar göz qamaşdıran möcüzələrlə qövmlərinə gəldilər.
İşdə onlardan bir dənəsini olsun inkar edən bir kimsə, uca Allahı və bütün peyğəmbərləri inkar etmiş olar.
Çünki uca Allah belə buyurmaqdadır :
" Şübhə yox ki Allahı və peyğəmbərini inkar edenler,Allahla peygamberlerinin arasını ayırmaq istəyənlər, kiminə inanarıq, kimini inkar edərik deyənlər və beləcə bunun ikisi arasında bir yol tutmağa çalışanlar yoxmu ; işdə onlar gerçək kafirlərin də özləridirlər. Biz o kafirlərə alçaldıcı bir əzab hazırlamışıq. Allah və peyğəmbərlərinə iman edib, onlardan birini digərindən ayırmayanlara isə - Allah - əcrlərini tam olaraq verəcək. Allah bağışlayandır və çox mərhəmət edəndir." ( Nisa /150/152 )
Uca Allah o şərəfli nəbi və rəsulları göndərməsindəki hikməti də belə açıqlamaqdadır :
" Onları Müjdələyici və qorxuducu peyğəmbərlər olaraq göndərdik ki, insanların peyğəmbərlər gəldikdən sonra Allaha qarşı bir bəhanələri olmasın. Allah Əzizdir və Hakimdir." ( Nisa / 165 )
"And olsun ki biz hər ümmət arasında: Allaha ibadət edin və tağutdan qaçının deyə bir peyğəmbər göndərmişik." (Nisa /36 )
Uca Allah, bir çox rəsul və nəbi göndərmişdir. Bəzilərinin adlarını Kitabında yaxud Peyğəmbərinin sünnəsində bizlərə bildirmiş, bəzilərinin də bildirməmişdir :
Qurani Kərimdə adları zikr edilən 25 rəsul və peyğəmbər vardır. Bunların adları belədir : Adəm, İdris, Nuh, Hud, Saleh, İbrahim, Lut, İsmayıl, İshak, Yaqub, Yusuf, Eyyub, Şuayb, Musa, Harun, Zülkifl, Yunus, Davud, Süleyman, İlyas, Elyesa', Zekeriya, Yəhya, İsa və Məhəmməd. Esbat - yəni Yaqub ə.s"in oğulları - toplu olaraq haqqında danışılan etmişdir. Allahın salat və səlamı hamısının üzərinə olsun.
Rəbbimiz onların bir çoxunun hekayəsini kərim kitabında bizlərə izah etmişdir. Uca Allah belə buyurmaqdadır :
" And olsun ki Biz, səndən əvvəl də peyğəmbərlər göndərdik. Onlardan kiminin hekayələrini sənə izah etdik, kiminin də hekayələrini sənə izah etmədik... " ( Mömin /78 )
Uca Allah kimi peyğəmbər və rəsulları digərlərinə üstün etmişdir. Ümmət icma ilə rəsulların nəbilərdən üstün olduğunu, bundan sonra da rəsulların öz aralarında fəzilət fərqinin tapıldığını, rəsul və peyğəmbərlərin ən fəzilətlilərinin ulu'l- əzm deyə bilinən Məhəmməd, Nuh, İbrahim, Musa və İsa -Allahın salat və səlamları hamısına olsun- olduğunu qəbul etmişlər.
Ulu'l-azm deyə bilinənlərin ən fəzilətliləri isə İslamın peyğəmbəri, peyğəmbərlərin və rəsulların sonuncusu, aləmlərin Rəbbinin son elçisi Abdullah oğulu Məhəmməd - Allahın salatı, səlamı ona və ailə xalqına olsundur. Şanı uca Allah da belə buyurmaqdadır :" Lakin o Allahın Rəsulu və peyğəmbərlərin sonuncusudur." (əl-Əhzab, 33/40)
Əhli sünnə vəl-camaat uca Allahın adla haqqında danışılan etdiklərinə də, adlarını zikr etmədiklərinə də, ilkləri olan Adəm -əleyhissalamdan etibarən, sonları, sonuncuları, ən fəzilətliləri olan Peyğəmbərimiz Məhəmməd b. Abdillaha qədər hamısına iman edərlər.
Bütün rəsullara iman mücməl bir imandır. Peyğəmbərimiz Məhəmməd -sallallahu əleyhi və səlləmə isə təfsili bir iman ilə inanılar. Bu möminlərin onun gətirmiş olduğu hökmlərdə ətraflı bir şəkildə ona uyğun gəlmələrini tələb edən bir imandır.
Rəsulullah Məhəmməd -sallahu əleyhi və səlləm-:
Rəsulullahın ləqəbi Əbul-Qasım, adı Məhəmməddir. Geriyə doğru sırasıyla atalarının adı belədir: Abdullah, Abdu'l-Muttalib, Haşim, Abdu Menaf, Kusayy, Kilab, Murre, Ka'b, Luey, Ğalib, Fihr, Malik, Nadr, Kinanə, Huzeyme, Müdrikə, İlyas, Mudar, Nizar, Maad və Adnan. Adnan, Allahın peyğəmbəri İbrahim el-Halilin oğulu İsmayılın soyundan gəlir.
Məhəmməd -sallallahu əleyhi və səlləm- peyğəmbərlərin (nəbilərin) və rəsulların sonuncusudur. Allahın bütün insanlara göndərdiyi rəsuludur. O Allahın bir quludur, ona ibadət edilməz. Yalanlanması əsla haqqında danışılan olmayan bir rəsuldur, o bütün yaradılmışların ən xeyirlisidir. Ən fəzilətlisi və Allah nezdində ən qiymətliləridir. Dərəcəsi ən yüksək, uca Allaha da ən yaxın olanlarıdır.
O haqq və hidayət ilə insanlara da, cinlərə də göndərilmiş bir peygamberdir. Allah onu aləmlərə bir rəhmət olmaq üzrə göndərmişdir : "Biz səni ancaq aləmlərə bir rəhmət olaraq göndərdik." ( əl-Ənbiya /21/107 )
Ona kitabını endirmiş, dininin əmini etmiş, risalətini təbliğ etməklə vəzifələndirmişdir. Bu risaləti təbliğ barəsində onu yanılmaqdan, səhvə yol verməkdən qorumuşdur. Uca Allah belə buyurmaqdadır: "O, öz hevasından bir söz söyləməz. O bildirilən bir vəhydən başqası deyil." ( ən-Nəcm /53/3-4 )
Onun risalətinə iman edib nubuvvetine şahidlik gətirmədikcə, heç bir qulun imanı səhih ola bilməz. Ona itaət edən cənnətə girər, ona qarşı gəlib üsyan edən cəhənnəmə girər. Uca Allah belə buyurmaqdadır : " Xeyr, Rəbbinə and olsun ki aralarında çıxan anlaşılmazlıqlarda səni hakim edib sonra da verdiyin hökmdən ötəri içlərində heç bir çətinlik eşitmədən tam bir təslimiyyətlə təslim olmadıqca iman etmiş olmazlar." ( ən-Nİsa /34/28 )
Əvvəldən hər bir nəbi (peyğəmbər) xüsusilə öz qövmünə göndərilərkən Məhəmməd -sallallahu əleyhi və səlləm- bütün insanlığa peyğəmbər olaraq göndərilmişdir. Uca Allah belə buyurmaqdadır:
"Biz səni ancaq bütün insanlar üçün müjdələyici və qorxuducu olaraq göndərdik." (Səba / 34 /28 )
Əhli sünnə vəl-camaat uca Allahın peyğəmbərini açıq-aşkar möcüzələrlə, göz qamaşdırıcı sənədlərlə dəstəkləmiş olduğuna da iman edərlər: Bu möcüzələrdən biri və ən böyüyü ümmətlərin en fasahatlisi, en bəliği və söz ifadəyə gücü ən yüksək olanlarına qarşı Allahın özü ilə meydan oxuduğu Qurani Kərimdir.
Uca Allahın özü ilə peyğəmbərini dəstəkləmiş olduğu Qurandan sonrakı ən böyük möcüzələrdən biri də İsra və Mirac möcüzəsidir.
Əhli sünnə, Peyğəmbər -sallallahu əleyhi və səlləmin oyanıqlıq halında ikən ruh və bədəni ilə birlikdə səmaya yüksəldildiyinə iman edərlər. Bu isə İsra gecəsində reallaşmışdı. Gecə Məscidi Haramdan, Məscidi Axsaya aparıldığı Qurani Kərimin nassı ilə açıqca ifadə edilmişdir. Uca Allah belə buyurmaqdadır :
" Qulunu gecə, Məscidi Haramdan ətrafını mübarək etdiyimiz Məscidi Axsaya aparan (Allah) münəzzəhdir. Ona ayələrimizdən bəzisini göstərək deyə. Şübhəsiz ki O eşidəndir, görəndir." (əl-İsra /17 )
Sonra Peyğəmbər -sallallahu əleyhi və səlləm- səmaya yüksəldilmişdir. Yeddinci səmaya qədər çıxmış, daha sonra da bundan kənara, şanı uca Allahın dilədiyi yüksəkliklərə qədər çıxmışdır. Bura yanında Cənnəti Me'va'nın tapıldığı Sidre-i Müntehadır.
Şanı uca Allah ona verdiyi vəhylər ilə onu təltif etdi, onunla danışdı. Gecə və gündüz boyunca qılınacaq beş vaxt namazı ona əmr etdi. Cənnətə girdi, oranı gördü, cəhənnəmi də gördü, mələkləri də gördü. Cəbrayılı da uca Allahın yaratmış olduğu gerçək surətində gördü. Peyğəmbər -sallallahu əleyhi və səlləmin ürəyi gördüklərini yalanlamadı, əksinə başgözüyle gördüklərinin hamısı gerçəyin özü idi.
Bunlar Peyğəmbərə bir təzim, onu digər peyğəmbərlərdən üstün bir şərəfə nail etmək və mövqesinin hər kəsin mövqesinin üstündə olduğunu açıqca ortaya qoymaq üçün olmuşdur.
Sonra Beytu'l-Makdis'e endi və digər peyğəmbərlərə imam olaraq namaz qıldırdı. Daha sonra da dan yeri ağarmadan əvvəl Məkkəyə geri döndü.
Uca Allah da belə buyurmaqdadır : " And olsun ki onu digər bir eniş(en)də görmüşdü. Sidretu'l-Münteha yanında, Cennetu'l-Me'vada onun yanındadır. O vaxt Sidreni bürüyən bürüyürdü. Göz başqa istiqamətə sürüşmədi və aşmadı da. And olsun ki o, Rəbbinin ən böyük ayələrindən bir qisimini görmüşdür." (ən-Nəcm /53/13-18)
Peyğəmbər -sallallahu əleyhi və səlləmin digər bəzi möcüzələri :
Uca Allahın peyğəmbərinə nubuvvetinin bir dəlili olmaq üzrə vermiş olduğu olduqca böyük möcüzələrdən biri, İnşiqaqı Qəmər (ayın yarılması) möcüzəsidir. Bu, müşriklər özündən bir möcüzə istəmələri üzərinə Məkkədə reallaşmışdı.
Yeməyin çoxaldılması. Bu da Peyğəmbər -sallallahu əleyhi və səlləmin dəfələrlə göstərdiyi bir möcüzədir.
Suyu çoxaltmaq və barmaqları arasından suyun fışqırması, yeməyin təsbeh etməsi. Bunlar da Peyğəmbər -sallallahu əleyhi və səlləmin çox görülən möcüzələrindəndir.
Xəstələri yaxşılaşdırmaq və bəzi səhabələrin maddi hər hansı bir dərman olmadan onun əli ilə şəfaya qovuşmaları.
Heyvanların ona qarşı ədəbli və hörmətli davranmaları, ağacların ona boyun əymələri, daşların ona səlam vermələri.
Peyğəmbərə xainlik edən və ona qarşı inadlaşan bəzi kəslərdən təcili olaraq intiqam alınması.
Qeybi xüsusları xəbər verdiyi kimi, özündən uzaq yerlərdə meydana gəlmiş bəzi hadisələri anında xəbər verməsi, hələ meydana gəlməmiş bəzi hadisələri bildirməsi, daha sonradan da onun xəbər verdiyi şəkildə bu hadisələrin reallaşması.
Ümumiyyətlə duasının qəbul edilməsi.
Uca Allahın onu qoruması və düşmənlərinin özünə zərər verməsini önləməsi. Əbu Hureyre -radıyallahu ənhdən belə dediyi rəvayət edilmişdir:
Əbu Cahil: Məhəmməd sizin aranızda yüzünü torpağa qoyur (səcdə edir) mi? deyə soruşdu. Ona: Bəli, deyilincə, belə dedi: Lat və Uzzaya and içərəm, əgər onun belə etdiyini görəcək olsam, heç şübhəsiz ya onun boyuna basaram yaxud onun yüzünü torpağlayarım . Rəsulullah -sallallahu əleyhi və səlləmin namaz qıldığı bir sırada o da çıxıb gəldi, onun boyuna basmaq istədi isə də onun birdən əlləriylə özünü qorumağa çalışaraq, arxasını dönüb qaçmaqda olduğunu gördülər. Ona: Sənə nə olur? deyə soruşduqlarında, bu cavabı verdi: Mənimlə onun arasında içi atəş dolu bir xəndək ilə çox dəhşətli şeylər və qanadlar vardı.
Bunun üzərinə Rəsulullah -sallallahu əleyhi və səlləm- belə buyurdu: "Əgər mənə yaxınlaşmış olsaydı, mələklər onu parça parça götürərdilər." (Müslim)