Sual
157: "Müqayisəni inkar edən dinin üçdə birini yox sayar" deyən
kimsənin sözü doğrudurmu?
Cavab
157: Allah Subhanehu və Təala, kərim kitabında belə buyurur: "Bu gün dininizi kamala çatdırdım və
üzərinizdəki nemətimi tamamladım. Və sizin üçün din olaraq İslamdan razı
oldum." (5 Maidə 3) Allah Azze və Celle yenə belə buyurmuşdur: "Sizlərə
nələri haram etdiyini açıqlamışdır." (6 Ən'am 119) Necə ki Allah Təala hər
şeyi açıqlamışdır. Bundan sonra müqayisənin vəziyyətinə gələk. Müqayisə əhli,
sərxoş ediciliyi səbəbiylə nebizi hamra (şəraba) müqayisə edirlər. Halbuki sən, Rəsulullah sallallahu əleyhi və
selləmin "Hər sərxoşluq verən şey hamrdır, hər hamr da haramdır"
buyurduğunu görürsən. Beləcə müqayisəyə ehtiyac qalmadığını öyrəndin. Dində
ümumi dəlil gəlmişdir. Bəzən müqayisə səhabələri bu dəlildən xəbərdar ola
bilmirlər. Allah köməkçimiz olsun. Əbu Məhəmməd b. Həzmin "İhkamu'l-İhkam"
kitabında müqayisə haqqında yazdığı qisimi oxumanızı tövsiyə edərəm.
(Şeyx Mukbil b. Hadi, İcabetu's-Sail Alə Ehemmi'l-Mesail)
(Şeyx Mukbil b. Hadi, İcabetu's-Sail Alə Ehemmi'l-Mesail)
Sual
320- "Zahiri məzhəbindən olmaqla bilinən İbn Həzmin, əl-Muhalla kitabında
söylədiyi hər söz alınarmı? Çünki siz əl-Muhalla kitabını tövsiyə
edirsiniz."
Cavab
320- İbn Həzmin əl-Muhalla kitabı, cerh
və tə’dil kitabı və hədislərin səhihlik və zəiflikləri haqqında bir kitab
olaraq mötəbərdir. Fiqh kitablarında bunlar tapılmaz. Sən el-Mugni'yə və ya
Zeydilərin; Şerhu'l-Ezhar'ına ya da Hənəfilərin kitablarına baxdığında, hətta
ən gözəl fiqh kitablarından sayılan Nevevinin el-Mecmusuna baxdığında hədislərə
dair bu səhhət və zəiflik hökmlərini, cerh və tə’dil hökmlərini görə bilməzsən.
Ancaq İbn Həzmin Kitab və Sünnəyə zidd olan fikirləri və ya bəzi imamlara
hücumlarından biz bəriyik. Zahiri məzhəbinə gəlincə, biz hər müsəlmana zahiri
olmasını nəsihət verərik. Necə ki Şövqəni rahimehullah, Bahru'l-Muhit sahibi
Əbu Hayyanın bioqrafiyasında onun belə dediyini zikr edər: "Zahiri məzhəbini
bilən bir kimsə onu tərk edə bilməz və ondan ayrı qala bilməz." Şövqəni deyər
ki: "Çünki haqq, məni Əbu Məhəmməd b. Həzm rahimehullahın məzhəbinə bağlanmaqdan
saxlamaz. Bizlər onu təqlid etməyə dəvət etmirik… Əgər təqlid caiz olsaydı, əlbəttə
səhabələri - Allah onlardan razı olsun - təqlid edərdik."
Şeyx Mukbil,
İcabetu's-Sail (s. 562)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder