Siqaretin Hökmü Üzərindən Sərgilənən Aymazlıklar‏

Siqaretin Hökmü Üzərindən Sərgilənən Aymazlıklar‏

Qaranlığa Daş Ataraq  Zaman Zaman Məni Mürcie, Saədiyəci, Tagut Tərəfdarı Kimi Dəlildən Məhrum İttihamlarla Günahlandıran, Bir Saytın Siqaret Məsələsi Haqqındakı Reddiyesine Cavabdır

Bismilləh.

Muvahhid adı kimi tövhidə əhəmiyyət verdiklərini hiss etdirən bir sayt, "şirk dəvəti" etdiyinin fərqində olmadan, fanatizmçi bir dünyagörüşüylə, idrakına çata bilmədikləri elmə düşmənlik etməkdə, özlərini həbs etdikləri fanatizmin dar çərçivəsinin xaricində qalanları, dəlilə söykənib söykənmədiyinə aldırmadan bir çırpıda "pozğun", "kafir", "müşrik", "bəlam", "mürcie" kimi dayaqsız ittihamlarla ağılları sıra aradan qaldırmağa çalışmaqdadır. Bəhsi keçən saytda "Siqaretin Hökmü" başlıqlı bir yazı ilə daha əvvəl siqaretə və ya naslarda ismən yaxud illətən haramlığı təyin edilməmiş hər hansı bir şeyə "haram" dəmənin nə cür böyük bir təhlükə olduğuna diqqət çəkmək üçün bunun Allaha və rəsuluna böhtan olacağı xəbərdarlığını vurğulayan bir məqaləmə, elmi üsuldan uzaq bir tərzdə cavab verildiyi zənn edilmişdir. Yazdıqları bu cavabın Elmi üsuldan uzaq olmaqının həqiqi səbəbi, bu üsulu bilmir olduqlarıdırmı, yoxsa elmin üsulları hevalarını bəsləmədiyindəndirmi bilməyəcəyəm.

Haqqımda "müqayisəni qəbul etməyən, onun kənarında alimlərə etibar etməyən" şəklində bir ifadə istifadə edilmiş. Dində, ibadətlərdə, halal və haram mövzularında müqayisəni qəbul etmədiyim doğrudur. Çünki "Allahın endirdikləriylə hökm etməyənlər kafirlərin…" "…zalımların…" yaxud "…fasiqlərin ta özləridir" ayələrinə, həmsöhbətlərim kimi, mən də iman edirəm və "müqayisəni" Allahın endirdiyi olaraq görmürəm. Eynilə İmam Şafii, Əhməd b. Hənbəl, Buxari, İbn Teymiyye, İbn Qəyyım, Məhəmməd b. Abdilvehhab, əl-Elbani, şeyx Mukbil, b. Baz, İbn Useymin və digərlərinin görmədikləri kimi.

Kim də müqayisəni Kitab və sünnə nassı kimi bağlayıcı görsə bunun, özlərinə müqayisə etdikləri nisbət edilən alimlərin dahi bəri olduqları, çox böyük bir günah olduğuna inanıram. "Allah etmiş müqayisəni, biz niyə etməyək?" kimi son dərəcə cahilcə sözlərin isə "Allah halal və haram qoymuş, biz niyə qoymayaq" mənasını verəcəyinə də daha əvvəl fərqli bir münasibətlə işarə etmişdim.

"Alimlərə etibar etməyən" demişlər, nə qədər ölçüsüzcə günahlandırmalar etdiklərini bir dəfə daha ortaya qoymuşlar. Belə bir ölçüsüzlük dində ədalətli şahidliyi ortadan qaldıran bir xüsusiyyətdir. Bu ölçüsüzlüyü edən yoldaşların şahidlik xüsusiyyətləri etibarsızdır. Çünki haqqımda belə desədilər doğru olardı: "Alimlər(in dəlilsiz görüşlərin)e etibar etməyən…" Lakin doğrunu söyləmək də işlərinə gəlməzdi. Çünki özlərinin alimlərin dəlilsiz sözlərini də bağlayıcı görür olduqları həqiqəti ortaya çıqacaqdı…

Alimlərin sözləri qarşısında eynilə xeyirli sələfimizin menhecinden öyrəndiyimiz kimi: "Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm xaricində hər bəşərin sözlərindən qəbul ediləcək olanı vardır, qəbul edilməyəcək olanı vardır. Lakin hər sözü alınacaq olan Rəsulullah sallallahu əleyhi və selləm'dir" qaidəsi çərçivəsində hərəkət etməyə çalışıram.

Bu yoldaşlar, adı çəkilən məqaləmdə göndərmə etdiyim; "siqaretin hökmü" adlı risaləmə də bir baxsadılar, siqaretin hökmü mövzusunda özlərindən nəqllərdə tapıldığım alimlərin adlarını da görə bilərdilər. Hətta muteahhir Hənbəli Üləmasından Meri b. Yusuf el-Kerminin siqaretə haram deyənlərə rəddiyə olaraq yazdığı risaləsindən atiflərə xüsusilə diqqət çəkirəm. Lakin mən, həmsöhbətlərimin haqqımda istifadə etdikləri "alimlərə etibar etməyən" ifadəsiylə günahlandırmada olmayacağam. Yalnız "Siz alimlərə olması lazım olandan çox etibar edirsiniz, sizin kimi həddindən artıqlıq etməyənləri də "alimləri taxmamaqla günahlandırırsınız" deyəcəyəm.

Əsl məsələyə gələcək olsaq, bəhsi keçən yazıda təəssüf ki, mənim məqaləmə cavab ola biləcək xüsusiyyətdə heç bir şey də görə bilmədim, dəlil də görə bilmədim. Məsələn bu yoldaşlar zərərin mütləq haram etmə səbəbi olduğuna vurğu etmişlər və "la darara və la dırar - və ya ıdrar -" hədisinə Munavinin, ifadə nekre gəldiyi üçün bütün zərərləri əhatə edər şəklindəki bir izahına söykənmişlər.

Burada söyləməm lazım olan bir neçə şey var:

1- Rəsulullah sallallahu əleyhi və selləm'in inək ətinin zərərli olduğunu ifadə etməsinə baxmayaraq bunun yeyilməsini haram etməməsini nümunə vermişdim.

2- Badımcanın zərərli olub hər hansı bir konkret faydası olmamasına baxmayaraq bunun mübahlığına heç bir alimin etiraz etməməsini nümunə vermişdir.

3- Başda tibbi dərmanlar kimi şəxsən prospektüsünde bir çox zərərli yan təsiri ifadə edilən dərmanların vəziyyətinin nə olacağının sorğulanmasına vurğu etmişdim.

4- Siqaretin zərərinin konkret olaraq təsbit edilə bilmədiyini və əksinə faydalarının rəsmi olaraq təsbit edilmiş olduğuna sənədlərlə işarə etmişdim.

Digər tərəfdən "la darara və la dırar" hədisinin, hər nə qədər problemli isnadlarla gəlmiş olsa da, rəvayət yollarının bir-birini möhkəmləndirməsiylə hasen dərəcəsinə çıxmağa əlverişli bir hədis olduğunu qəbul edirəm. Lakin hədisin mənası haqqında da ixtilaf edilmiş olmasına baxmayaraq, yazı sahiblərinin nəzərdə tutduqları mənaya dəlalət edən bir şərh "yəni zərər verən hər şeyin haram olduğu" mənası bu hədisdən çıxmamaqdadır.

Məsələn yazı sahiblərinin atifdə tapıldığı lakin - yenə bilmədiyim bir səbəbdən ötəri -  davamını gətirmədikləri yerdə, İbn Rəcəbin Camiu'lulum və'l-Hikem adlı əsərində bu izahat vardır:

"Idrar" hemzeli olaraq da rəvayət edilmişdir. Bu ibni Macə və Darekutninin bəzi rəvayətlərində keçməkdədir. Hətta Muvattanın bəzi nüsxələrində də vardır, bəziləri bu rəvayəti sabit tapdı və dedi ki: "Darra və edərərə" tək mənadadır." Başqaları etiraz etdilər və dedilər ki: "Bu doğru deyil" İki sözük arasında fərq olub olmadığı barəsində ixtilaf etdilər. Yəni darar və dırar sözü haqqında bəzisi "qəti bir şəkildə ikisi də bir mənadadır" dedilər. Məşhur olan; ikisi arasında fərq vardır. Sonra deyildi ki: "Darar, addır, Dırar hərəkətdir, mənası: Dində zərərin özü də, haqsız yerə zərər vermək yoxdur."

Yenə deyildi ki: "Darar: Özünün fayda görəcəyi bir şeylə başqasına zərər gəlməsidir. Dırar: Özünə faydası olmadan başqasına zərər verməsidir, özünə zərər verməyən bir şeyi maneə törətmək kimi." Bu fikiri bir qrup seçdi, İbn Abdilber və ibnu's-Salah bunlardandır.

Yenə deyildi ki: "Darar: Özünə zərər verməyənə zərər verməkdir. Dırar: Özünə zərər verənə caiz olmayan bir şəkildə zərər verməkdir"

Hər vəziyyətdə Nəbi sallallahu əleyhi və səlləm haqsız yerə zərəri nəhyetdi. Haqlı yerə birinə zərər vermək, ya Allahın hüdudunu aşdığından ötəri günahı miqdarındə cəzalandırılması və ya başqasına zülm etdiyi, məzlumun da ədalətli bir şəkildə qarşılığını tələb etdiyi vəziyyətdə zalıma zərər vermək nəzərdə tutulmamışdır. Ancaq nəzərdə tutulan; haqsız yerə zərər verməkdir, bu da iki növdür,

Birincisi: Başqasına zərər qəsdi, bunun çirkinliyində və haramlığında şübhə yoxdur…  (Burada İbn Rəcəb rahimehullah, bu əhatə girən bir çox nümunələr verər.)

(İkincisi) "Zərər yoxdur" sözünün ümumisinə bu da girər: Allah qullarına özlərinə zərər verəcək şeyin edilməsini qətiliklə buyurmamışdır, çünki onlara əmr etdiyi şey dünya və axirət mənfəətinin də özüdür, qadağan etdiyi şey də din və dünyalarının fəsadı olan şeyin də özüdür. Eyni şəkildə bədənlərinə zərər verən şeyi də əmr etməmişdir, bunun üçün xəstədən su ilə dəstəmaz götürməyi iskat etmişdir..."

Bəli, İbn Rəcəbin sözləri beləcə davam edir.

Yəni xülasəylə; bu hədisdə İslamın hökmləri haqqında bir xəbər verilməkdədir. Allah və rəsulunun heç bir əmri zərərli deyildir. -zatən siqaret əmr edilənlər arasında da deyildir. -

Allah və rəsulunun qadağan etdiyi şeylərin bəzisində zərər vardır, bəzisində fayda olsa dahi, əgər qadağan edilmişsə, o qadağanı deşmənin günahı, faydasından böyükdür. Allah Təala məsələn içki qadağanı haqqında "zərəri faydasından böyük" buyurmamış, "Günahı faydasından böyükdür" buyurmuşdur. Siqareti keçmiş gələcək hər şeydən haqqıyla xəbərdar olan Allahın kitabında və özünə vəhy edilən Nəbi sallallahu əleyhi və selləm'in sünnəsində qadağan edilmiş olaraq görə bilmirik.

O halda geriyə tək bir şey qalır. O da bu hədislə əməl etməkdir:

İbn Abbas radıyallahu ənh'imədən: "Cahiliyye xalqı bəzi şeyləri yeyir, bəzi şeyləri də murdar sayıb yemirdilər. Allah, rəsulunu göndərib kitabını endirərək halalını və haramını bəyan etdi. Allahın halal etdiyi halal, haram etdiyi də haramdır. Haqqında bir şey söyləmədikləri isə bağışlanılmış şeylərdir." Sonra Da ki: "De: "Mənə gələn vəhylər içərisində ölü heyvan, axar qan, murdar sayılan donuz əti və Allahdan başqasının adı ilə kəsilmiş murdar heyvanlardan başqa, hər hansı bir şəxsin yediyi yeməklər içərisində haram buyurulan bir şey görmürəm..... (Ən'am 145) ayəsini oxudu." Səhih. Əbu Davud (3800) İbn Əbi Xəttim (8000) Hakim (2/317)

Son olaraq bəhsi keçən yazının və saytın sahiblərinə nəsihət: Mənə qarşı ədəbsizlik edib etməməniz heç məsələ deyil, Allah Təalanın uca məhkəməsində hesablaşarıq. Lakin Allahın dininə qarşı ədəbli olun ki götürəcəyiniz xeyrlər olsun! Qəhvədə futbol maçı şərh etmirsiniz! Bilmədiyiniz mövzularda ehkam kəsməyə qalxmayın! İnsanları tanımadan nağd mühakimələrlə sadə hökmlər verməyə qalxmayın. Bunların hamısı bir gün əleyhinizə dönər! Qiblə əhlinə qarşı ağırlıq təşkil edən şey hüsnü zənn olsun. Lakin hüsnü zənnin də, sui zənnin də bir zənndən ibarət olduğunu ağılınızdan çıxarmayın.