Sünnə Alimləri
Haqqında: "Dəvətçilərin Səhvlərini Araşdırırlar" Böhtanına Reddiye
Şeyx Ubeyd b. Abdillah əl-Cabiri
Tərcümə: Əbu Muaz
Saədiyədən
soruşan biri belə deyir: "Hizipçilerden çox vaxt belə dediklərini
eşidirik: "Bu əsrin sünnə şeyxləri dəvətçilərin səhvlərini müşahidə edirlər"
Bu söz-söhbətə nə deyərsiniz?
Birincisi: Bu onlardan yadırğanılacaq bir şey deyil. Köhnədən
bəri bidət əhli qura bildikləri hər tələni qurmuşlar. Sünnə əhlinə qarşı
Böhtan, yalan və batil günahlandırmalar bu tələlərdəndir. Allah bilir ki, onlar
bu böhtan və günahlandırmalardan bəridirlər. Sünnə əhli, Şeyhul İslam İbn
Teymiyye rahimehullahın dediyi kimi: "İnsanların məxluqata ən mərhəmətliləri
və insanların haqqı ən yaxşı bilənləridir."
İkincisi: Sünnə alimləri və elm tələbələri onların gizli
olaraq işlədikləri səhvlərə nəzərdə tutmazlar. Ancaq dinin əsaslarına və feri
hökmlərinə görə səhv olduğunu bildikləri şeyləri kitab və sünnə üzərinə qurulu
elm ilə rədd edərlər. Kitab və sünnə'nin naslarını araşdırıb saleh sələfin
siyretini nümunə götürərlər. Bu isə müxalif çıxılan xüsuslarda hidayətə aparan
yoldur.
Üçüncüsü: Əhli sünnə indinde insanların sözlərinin və hərəkətlərinin
ifadə ediləcəyi iki tərəzi vardır. Bunlar nas və icma'dır. Kim nas və ya
icma'ya uyğun isə ondan qəbul edilir. Kim də nas və ya icma'ya zidd isə özünə rədd
edilər. Müxalif çıxılan mövzu əgər bir məclisdə isə o məclisdə rədd edilər. Əgər
bir Cümə xütbəsində isə orada rədd edilər. Əgər müxalifət yayılmış və çatacağı
hər yerə çatmış, bu Allahın dinindən sayılaraq qəbul edilməyə başlanmışsa bu (rəddiyə)
yolu tutular.
Bu mövzuda dayaqları budur:
1- Dinin naslarından
burada bəzi ayələr və bəzi hədislər zikr edəcəyəm:
Allah Təala belə buyurmuşdur: "Mömin kişi və möminə
qadınlar bir-birlərinin dostlarıdırlar. Yaxşılığı əmr edər və pis əməlləri
qadağan edərlər."
"Qoy sizin içərinizdən xeyrə
çağıran, yaxşı işlər görməyi buyuran və pis əməlləri qadağan edən bir camaat
çıxsın. Məhz onlar nicata qovuşanlardır."
Nəbi sallallahu əleyhi və selləm'in aykırılıkların sahiblərinə
rədd ediləcəyinə dair hədislərinə gəlincə, bu hədislər lafzen mütevatir olmasa
da məna olaraq mütevatir və müstefizdir.
Bunlardan biri Buxari və Muslimin Aişə radıyallahu ənh'ədən
bu rəvayətləridir: Nəbi sallallahu əleyhi və səlləm belə buyurdu: "Kim bu əmrimizdə
olmayan bir yenilik çıxarsa reddolunur." Muslimin rəvayətində belədir: "Kim
bu əmrimizdə olmayan bir əməl ilə əməl etsə o reddolunur." Buxari
rahimehullah, Muslimin mevsul olaraq rəvayət etdiyi bu hədisi, Kitabu'l İ'tisəmdə
muallak olaraq zikr etmişdir.
2- Rəsulullah
sallallahu əleyhi və səlləm belə buyurmuşdur: "Ümmətimin son zamanlarında
sizlərin və atalarınızın eşitmədikləri şeylər izah edən bəzi insanlar olacaq. Onlardan
çəkinin və çəkindirin."
3- Rəsulullah sallallahu əleyhi və səlləm belə buyurmuşdur: "Bu
elmi - yəni Allahın dinində fiqhi - sonradan gələn hər əsrdə ədalətli olanları
yüklənəcək, həddindən artıq gedənlərin təhriflərini, batil əhlinin sahiblənmələrini
və cahillərin şərhlərini rədd edəcəklər."
Səhabə və onlardan sonrakıların sözlərinə gəlincə, bəzi ifadələrini
seçək:
1- əl-Faruk (Ömər) radıyallahu ənh belə demişdir: "Sizləri
sünnə'lərin düşmənləri olan rəy əhlindən çəkindirərəm. Onlar Rəsulullah sallallahu
əleyhi və selləm'in hədislərini mühafizədən aciz qalınca rəy (şəxsi görüş) söyləyərlər,
beləcə həm sapar, həm sapdırarlar."
2- Əli radıyallahu ənh
belə demişdir: "Əgər din rəy (şəxsi görüş) ilə olsaydı əlbəttə mestlerin
iç tərəfini sığal etmək, üzərini sığal etməkdən daha uyğun olardı." İbn
Abbas radıyallahu ənh'imə belə deyərdi: "Şərqdə və ya qərbdə bid'ət çıxar,
adam onu mənə daşıyar, əgər məndə sona çatsa sünnə ilə onu özünə rədd edərəm."
Səhabədən sonrakı elm və iman əhlinin sözlərinə gəlincə, onlar
bu nasların ifadə etdiyi üzrə, istər üsul məsələsi olsun, istər füru' məsələsi
olsun fərq etmədən, dinə müxalif çıxanları rədd etmək barəsində icma etmişlər.
İbn Sirin rahimehullah belə demişdir: "Şübhəsiz bu elm
dindir. Dininizi kimdən götürdüyünüzə diqqət yetirin!"
Şa'bi rahimehullah belə demişdir: "Sizləri müqayisə etməkdən
çəkindirərəm. Nəfsim əlində olana and içərəm ki, əgər müqayisəni qəbul etsəniz
mütləq halalı haram, haramı halal edərsiniz. Sizə Məhəmməd sallallahu əleyhi və
selləm'dən əzbərlənib gələnlərdən çatanı götürüb qəbul edin." Və ya: "ona
yapışın" dedi.
Bu sözləri və daha çoxunu görmək istəyən İbn Batta
el-Ukberinin əl-İbanetu'l-Kubra kitabına, el-Lalkai'nin Şərhi Üsulu Etiqadİnde
Ehli's-Sunne kitabına və bunun kimi elm və iman əhli imamların kitablarına
baxsın. Buna görə də, o hizipçi və fəlsəfəçi kəslərin; "Əhli sünnə'nin dəvətçilərin
səhvlərini müşahidə etdikləri" şəklindəki sözləri yalan və böhtandır. Bu
çirkin və günah bir sözdür.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder